به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه الزهرا گرگان نشست علمی با عنوان« سیره اخلاقی امام حسن مجتبی علیه السلام در تعامل مطلوب با دیگران» در موسسه قرآنی الزهرا سلام الله علیها برگزار گردید.
در این نشست علمی مریم علیجانی سوگواری اهل بیت علیهم السلام را بهانه خوبی جهت تقویت سرمایه ایمان و انجام اعمال صالح ،توصیه به صبر و پایداری و استقامت در کارها و نیز دعوت همدیگر به حق و حقیقت دانست.
وی با اشاره به آیه 21 سوره مبارکه احزاب « لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه ….» گفت: خداوند متعال از همان آغاز خلقت انسان را در وادی جهان هستی بدون راهنما رها نکرده و با تعیین پیامبر(ص) و پیشوایانی شایسته که دستور های الهی را به بندگان هدیه کنند، او را از عالم سرگردانی نجات داده است. یکی از این پیشوایان و اوصیای شایسته پیامبر اکرم (ص) را امام حسن مجتبی علیه السلام است.
علیجانی تاکید کرد: امروزه علی رغم شناخت و آگاهی نسبت به موضوعات اخلاقی شاهد کشمکش ها و تضادهای رفتاری بسیاری در تعاملات افراد با یکدیگر ، خانواده ها و در جامعه در محیط های کاری، محیط های تحصیلی ، ….. هستیم. ویکی از عوامل مهم این مساله، غفلت و بی توجهی در عمل به این موضوع می باشد که یادآوری نکات کلیدی از سیره اخلاقی امام حسن مجتبی (ع) می تواند در ایجاد یا ادامه تعاملات و ارتباطات انسانی مطلوب ، موثر باشد.
وی، وجود معیارهای مشخص و قطعی را موجب استحکام و تداوم و تعمیق آن رفتار دانست وگفت : وجود این معیارها از بروز ویا تاثیر عواملی که به ارتباطات و تعاملات انسانی آسیب می رساند جلوگیری می کندوموجب موجب اطمینان و آرامش خاطر خواهد شد.
علیجانی در ادامه ثبات شخصیت و پایداری در عمل را از خصوصیات امام حسن مجتبی علیه السلام دانست که مانند سایر معصومان آیینه تمام نما و جلوه گاه صفات جمال و کمال خداوندی بودند واین از جمله ویژگیهایی است که آن حضرت را از دیگران ممتاز می سازد و به همین علت مجتبی نامیده شده است یعنی واکنش های حضرت در موقعیت های ناهمسان یکسان بود و در مواقع متفاوت از سازگاری رفتار برخوردار بودند و به خاطر برخورداری از تربیت الهی، وحدت شخصیت داشتند چه پیش از امامت و چه در زمان امامت. چه درحال آسودگی و شادی چه در زمان مصیبت و تلخی و رنج. ایشان در برخورد با دوستان و مخالفان از اصول و ضوابط انسانی هرگز غفلت نورزید. و همیشه خدارا در نظر داشت.
مبلغ مدرسه به نمونه هایی از مهر وعاطفه و محبت امام حسن مجتبی (ع) نسبت به مردم، اهل خانه و خدمتکاران شان اشاره کردند ؛حضرت در جایی که مربوط به خودشان بود بزرگترین گذشت ها، عالی ترین رفتارهای عملی را از خود نشان دادند. امام به مستمندان و گرفتاران توجه خاصی می کردند. اگر آنها گرفتاری و ناراحتی داشتند سعی می کردند مشکل آنها را حل نمایندو افراد زیادی در سایه یاری رسانی امام به خیر دست یافتند.
وی ارتباط مناسب با دیگران ، خوش رفتار بودن، هم دلی کردن، دوستی با مردم، یاری دیگران، فروتنی کردن، صبر وروحیه سپاسگزاری داشتن را نمونه ای از ضابطه ها و بایدهای اخلاقی ایشان بر شمردند.
نمونه ای از ضوابط و نبایدهای اخلاقی در رفتار امام حسن علیه السلام پرهیز از بخل ، غرور و تکبر ، حسد و حرص و طمع، درخواست و تمنایی که منجر به پستی و ذلت برای انسان شود، پیمانشکنی و شوخی زیاد و بیجا اشاره کرد که آن حضرت برای برقراری ارتباط انسانی و تعاملات مناسب با دیگران به آنها تاکید داشت که همه این باید و نبایدها می تواند ما را در ارتباط موثر و مناسب بادیگر افراد یاری دهد .
علیجانی به حدیثی از امام حسن مجتبی علیه السلام در مورد خوش رفتاری کردن با مردم اشاره کرد و گفت: آن حضرت در رهنمودی در تبیین این باید اخلاقی -ارتباطی می فرماید: خوش رفتاری با مردم راس خرد است. همچنین برای دستیابی به این صفت پسندیده اخلاقی و در چارچوب یک آموزه کاربردی می فرماید: چنان با مردم رفتارکن که دوست داری با تو رفتار کنند.
وی با اشاره به سیره امام مجتبی در موضوع رعایت ادب گفت: ایشان مانند جد بزرگوارش الگوی کامل برای همه مردم محسوب می شدندویکی از جنبه های الگویی آن حضرت، رعایت ادب ایشان بود. به گونه ای که هیچ کس در مقابل ایشان احساس ناراحتی و رنج و حقارت نمیکرد. مانند این که امام در مکانی نشسته بودند چون خواستند بلند شوند و بروند فقیری وارد شد امام به آن فقیر خوشامد گفت و ملاطفت کرد و سپس فرمود: انک جلستَ علی حین قیامِنا اَفتاذنُ لی بالانصراف؟ تو وقتی آمدی و نشستی که ما برای رفتن برخاستیم آیا به ما اجازه رفتن می دهی، مرد فقیر عرض کرد: آری پسر رسول خدا .
کارشناس پژوهش مدرسه ادامه داد: یکی دیگر از رهنمود های اخلاقی اجتماعی امام حسن علیه السلام دیدار از مریض بود. قائمی در کتاب « در مکتب کریم اهل بیت علیهم السلام » آورده است آن حضرت فردی بلند نظر بود. کینه احدی را در دل نداشت. از بدکاران حتی آنهایی که بر ساحت مقدس آن حضرت جسارت کرده بودند گذشت می کرد. ولید بن عقبه آن ناپاکی که آن همه به امام ستم کرده بود بیمار شد. امام به عیادت او رفت و از این بزرگواری امام شرمنده شد و گفت آنچه درباره مردم انجام دادم توبه می کنم و اما آنچه درباره پدرت انجام دادم و گفتم پشیمان نیستم و توبه نمی کنم ولی امام حرفی نزد.
وی در پایان بیان کرد: همدلی و درک همدلانه و گوش سپاری به صحبت های دیگران یکی از توصیه هایی است که امام حسن مجتبی علیه السلام در ارتباط با دیگران به آن تاکید کرده و فرمودند: بهترین دوست نزدیک به انسان کسی است که در تمام حالات ، دلسوز و با محبت باشد گرچه خویشاوندیِ نزدیکی هم نداشته باشد و بیگانه ترین افراد کسی است که از محبت و دلسوزی بیگانه باشد گرچه از نزدیکترین خویشاوندان باشد . امام حس همدلی را نشانه ای برای سنجش وفاداری انسانها به یکدیگر قلمداد کرده تاکید میکنند : « وفاداری در سختی و آسایش نشانه برادری است »
آخرین نظرات